مزیت فواره در زیبایی نما

قطعا قدم زدن در باغ های سنتی ایران و لذت بردن از مناظر زیبایی آن را برای یک بار هم که شده تجربه کرده اید، قدم زدن در بین درختان سر به فلک کشیده و جوی های آب، زیبایی باغ ها را صد چندان می کند. صدای دلنشین آب که از فواره های آبی فیروزه ای زیبا و هم اندازه کار شده در حوض و جوی ها شنیده می شود، روح انسان را جلا می دهد و احساس خستگی و کسالت را از بین می برد. روزهای زیبایی بهار و جوی های پر از آب همراه با فواره های زیبا و رقص آب  منظره و تصویری ست که چشم هر بیننده ای را به سمت خود می کشد. اما آیا از مزیت فواره، تاریخچه و حتی نقش آن بر سلامت آب اطلاع دارید؟ در این مقاله قصد داریم مزیت فواره در زیبایی نما را بررسی کنیم، خالی از لطف نیست تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

فواره چیست؟

فواره که معمولا در چشمه و قنات و برای اتصال و تامین آب شرب، شستشو و استحمام کاربرد دارد، معمولا در روستاها و مکان هایی که به آب آشامیدنی لوله کشی دسترسی ندارند استفاده می شده و امروزه از این شاهکار معماری بیشتر برای تزیین و جلوه بیشتر حوض ها و جوی ها استفاده می شود. به طور قطع از فواره بیشتر برای تجلیل و بزرگ داشت مقام آب  و چشمه ها استفاده می شود و در بیشتر مناطق جهان در روزهای و اتفاقات مهم از فواره در جشن ها و شادی ها استفاده می شود.

وجه تسمیه و نام های فواره

در فرهنگ لغت ایران و جهان فواره به نام های فیسکی، فٌنتیکس، آب نما، جوشا، آبفشان، جهنده، چشمه آب، مخزن، لوله، دهانه، جت، کهربای سیاه، سنگ موسی، مهر سیاه، پرش آب، جریان سریع، ناودان، آب بند، دستگاه آبرسان، سرچشمه، فئره، عین، فوران، شیر آب، بسیار جوشنده، طائره، لوله آهنی، نافور، تدفق، ینبوع  و چشمه آب معرفی شده است. البته در انگلیس نمایش نامه فواره توسط یوجین اونیل نوشته شد که جزء آثار ادبی بزرگ جهان محسوب می شود.

تاریخچه فواره در ایران و جهان

طبق بررسی باستان شناسان اولین نمونه فواره حدود 5000 سال پیش یعنی 3000 سال قبل از میلاد در بین النهرین باستان یافت شده و نمونه های به جا مانده تا به امروز را می توان در یونان و روم مشاهده کرد، این فواره ها دارای نقاب های برنزی یا سنگی از قهرمانان و حیوانات است. همگان به نقش و اهمیت آب در تاریخ بشر ایمان دارند، ولی فناوری فواره دارای ارزش بالایی در معماری و ساخت و ساز است. از اواسط قرن شانزدهم از فواره ها در مسیر روشنایی استفاده می شد و در ایتالیا فونتانیری و هیدرو مکانیک به عنوان حرفه جدیدی شکل گرفت که وظیفه تامین آب آشامیدنی شهر ها را بر عهده داشتند. در ایتالیا و کشورهای اروپایی اولین سازندگان فواره به عنوان مهندس و هنرمند دارای جایگاه ویژه ای بودند و بیشتر توسط خاندان سلطنتی در کاخ ها از هنر آنها استفاده می شد.

در ایران و مدتی بعد از گسترش اسلام، اعراب شروع به ساختن باغ های معروف اسلامی کردند، این باغ ها بعد از قرن 7 هجری به شکل سنتی با دیوارهای محصور رواج زیادی پیدا کرد.

برادران بانو موسی در قرن نهم سه نفر از مخترعان ایرانی را در بغداد مامور به ساخت فواره هایی شبیه به کردند. در قرون وسطی فرمانروایان ایرانی در کاخ و باغ های خود از سیستم پخش آب و فواره های پیچیده ای استفاده می کردند که توسط لوله ای از منبع در ارتفاع بالاتر به داخل کاخ، باغ و سپس حوض به حوض در سطح باغ منتقل می شد. باغ های پاسارگاد نیز دارای سیستم پیچیده ای بودند، در این باغ ها مهندسان و هنرمندان ایرانی از اصل سیفون که به فارسی معروف به شتر گلو است استفاده می کردند. شتر گلو به معنای واقعی گلوی شتر است و برای سیراب کردن باغ و همچنین ایجاد صدای دلنشین، آب را شبیه به چشمه جوشان طراحی می کردند، نمونه بارز این فواره ها را می توانید در باغ فین کاشان مشاهده نمایید. در باغ فین حدود 171 دهانه متصل به لوله ها برای ایجاد فواره تعبیه شده است.

فواره های معروف در ایران و جهان

در جهان و ایران مخصوصا در مناطق کویری آب دارای جایگاه ویژه و مهمی بوده و این موضوع موجب شده تا هنرمندان ایرانی از فواره در ساختمان سازی و دیگر اماکن استفاده نمایند، به جرات می توان گفت جادوی رقص آب با فواره صدچندان نشان داده می شود. اما اهمیت فواره فقط در ایران مورد توجه نیست و در دیگر نقاط جهان نیز فواره در تنوع بالا و در طرح های خاص و زیبا ساخته می شود. معروف ترین فواره ها در جهان؛

فواره های باغ ورسای در فرانسه در زمان فرمانروایی لویی چهاردهم، فواره های تزیینی قرن هفدهم و هجدهم در رم، فواره ملک فهد عربستان که ارتفاع این فواره حدود 260 متر بالای دریای سرخ است، فواره باغ موری، فواره باروک در رم، فواره مصری در معبد دندرا، فواره رومی در بمبئی، فواره احمد سوم در کاخ تویکایی در استانبول ترکیه، فواره باغ شالیمار در لاهور پاکستان، چشمه دادگاه شیرها در الحمرا متعلق به قرن چهاردهم  و فواره باکو آذربایجان از نمونه های مشهور و معروف در جهان هستند. اما فواره های معروف در ایران

باغ تاریخی فواره در بجنورد، باغ ماهان کرمان، باغ فین کاشان، باغ دار الحکومه بجنورد، باغ حصار بجنورد، باغ دلگشا، میدان امیر چخماق یزد  از نمونه های جذاب و دیدنی در ایران هستند.

کاربرد فواره

فواره در زیبایی وجذابیت حوضخانه نقش مهم و اساسی دارند ولی کاربرد اصلی فواره  تنظیم و خروج مایعات و پراکنده کردن آب طبق یک الگوی خاص است.

کیفیت و سلامت آب با فواره

دیدن یک حوض پر از آب و خروش و بر هم غلتیدن آب روی هم از لحاظ روحی ذهن را به خاطرات بچگی و حوضخانه های قدیمی می برد و برای مدتی خستگی را از روح می برد. اما می دانستید همین غلتیدن قطرات و خروج مدام آن  از فواره موجب هوادهی منظم آب شده و حوض شما را تمیز و سالم نگه می دارد. اگر در منزل و یا مجتمع خود یک حوض و یا استخر داشته باشید قطعا ارزش افزوده ملک شما چند برابر می شود.

نکته جالب مطلب اینجاست که شما اگر یک حوضچه طبیعی یا زینتی داشته باشید، قطعا برای تمیزی و سالم ماندن آب نیاز به هوادهی دارید و بهترین ترفند برای سالم ماندن آب حوض و حوضچه، وجود فواره های زیبا و جذاب است که هر کدام به الگوی خاص خود آب را به رقص در آورده و زیبایی فضای شما را چند برابر می کند.

وجود فواره در حوضچه موجب می شود تا حتی ماهیان  بهتر نفس بکشند و نیتروژن و فسفات و زباله های گیاهی و ماهیان که در سطح آب به وجود آمده تمیز شود. فواره ها از رشد جلبک و قارچ ها جلوگیری می کنند.

فواره در حوض یا استخر موجب کاهش بوی بد شده و به علت انتقال آب از سطح حوضچه به پایین و هوادهی موجب اکسیژن رسانی به آب شده و به جمع آوری گاز سولفید هیدروژن در عمق آب کمک فراوانی می کند.

فواره ها از فعالیت حیوانات موذی مخصوصا پشه ها جلوگیری می کنند، پشه ها هنوز هم برای تخم ریزی نیاز به آب دارند تا در آب تخم ریزی کنند، آب نماها و حوضچه هایی که آب در آن راکد است بهترین محیط برای فعالیت پشه ها محسوب می شوند، اما اگر دقت کرده باشید در فضاهایی که فواره وجود دارد هیچ نوع پشه ای مزاحم استراحت و لذت بردن شما از تماشای فضا و شنیدن صدای دلنشین آب نمی شود، به شدت توصیه می کنم برای کاهش رشد پشه ها در فضای زیبای خانه تان از فواره کمک بگیرید.

همانطور که می دانید میزان تجزیه مواد آلی در آب در شرایطی که آب در حالت سکون قرار دارد بسیار کند است، این موضوع موجب ایجاد رسوب در ته حوضچه و استخر می شود، اما فواره ها به راحتی هوادهی در آب را افزایش داده و بهترین ترفند برای کاهش تجمع رسوبات آلی در آب حوضچه و استخر است.

فوراه در نمای مدرن

امروزه از فواره در تمان نماها و حتی استخرها و ساختمان های شیک و مجلل استفاده می شود، شما فقط در فضاهای سنتی و باغ ها فواره را نمی بینید در ساختمان سازی کلاسیک و مدرن از انواع فواره های خاص و حتی به صورت موزیکال استفاده می شود.