کاربرد چسب در نمای ساختمانی (فصل اول) - بخش اول
- مقدمه
امروزه چسب‌ها در صنعت ساختمان جز ارکان جدایی‌ناپذیر این صنعت به شمار می‌آیند. درواقع چسب‌های ساختمانی یکی از پرکاربردترین و درعین‌حال کارآمدترین ابزارهای ساخت‌وساز محسوب می‌شوند. چسب‌های ساختمانی متنوع هستند و هرکدام کاربرد ویژه‌ی خود را دارند. در این فصل با انواع رایج چسب ازجمله چسب پودری پایه سیمان و خمیری برای نصب انواع کاشی، سرامیک، آجر و سنگ آشنا می‌شوید.
- معرفی انواع چسب
انواع مختلفی از چسب‌های تجاری وجود دارد که می‌توان آن‌ها را برای کاربردهای مختلف، انتخاب کرد. تعداد زیادی چسب وجود دارد که برای محصولات مهندسی استفاده می‌شوند. این تنوع باعث شده که انتخاب چسب مناسب مشکل باشد. در این بخش از کتاب به معرفی خانواده شیمیایی چسب و اساس طبقه‌بندی‌های آن در صنعت ساختمان جهت اجرای دکوراسیون داخلی و نمای خارجی می‌پردازیم.
- اساس طبقه‌بندی چسب‌ها
چسب‌ها به شیوه‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. شاید گسترده‌ترین روش طبقه‌بندی یک چسب، بر اساس مواد تشکیل‌دهنده آن باشد که این مواد می‌توانند مصنوعی یا طبیعی باشند. چسب‌های مصنوعی از مواد مصنوعی مانند پلیمرها تولید می‌شوند. چسب‌های طبیعی از مواد طبیعی مانند محصولات فرعی حیوانات و محصولات کشاورزی تولید می‌شوند. بسیاری از چسب‌ها نیز از پلیمرهای آلی تولید می‌شوند. چسب‌هایی نیز با منشأ معدنی وجود دارند. چسب‌های طبیعی عموماً در طبیعت تجزیه می‌شوند.
۱-۱ طبقه‌بندی چسب‌ها بر اساس تک جزئی و یا دوجزئی بودن
یکی از روش‌های متداول طبقه‌بندی چسب‌ها، بر اساس روش تولید و کاربرد می‌باشد که به چسب‌های تک جزئی و چسب‌های دوجزئی تقسیم می‌شوند.
- چسب‌های تک جزئی:
چسب‌های تک جزئی شامل خانواده بزرگی از چسب‌ها است که در پنج گروه ذیل قرار می‌گیرند.
الف ) چسب‌هایی که با گرما فعال می‌شوند مانند اپوکسی ها، یورتان ها، پلی ایمیدها که شامل یک مخلوط آماده است.
ب ) چسب‌هایی که با نور خورشید و اشعه UV فعال می‌شوند. در این نوع چسب‌ها منبع آغازگری برای فعل‌وانفعال شیمیایی در آن وجود دارد، کاربرد آن در صنایع ساخت تجهیزات پزشکی می‌باشد.
پ ) چسب‌هایی که با رطوبت فعال می‌شوند مانند چسب‌های سیلیکونی، سیانواکریلات ها که این چسب‌ها در مجاورت رطوبت در سطح یا در هوا واکنش می‌دهند و پخت می‌شوند.
ت ) چسب‌های بی‌هوازی، چسب‌هایی بر پایه اکرلیک که بین دو لایه و سطح فلزی خالی از اکسیژن پخت می‌شوند. در غیاب اکسیژن سخت می‌گردد این نوع چسب برای اتصال چرخ‌دنده‌ها و درزگیری استفاده می‌شوند.
ث ) چسب‌های حساس به فشار چسب‌های این دسته پخت نمی‌شوند و پیوند چسبندگی آن‌ها در اثر اعمال فشار به سطوح ایجاد می‌شود که قدرت چسبندگی بستگی به فشار اعمال‌شده به سطوح دارد؛ مانند نوارچسب و چسب چوب.
نمونه چسب تک جزئی از نوع اپوکسی
نمونه چسب تک جزئی از نوع اپوکسی
نمونه چسب تک جزئی از نوع حساس به فشار ( چسب چوب )
نمونه چسب تک جزئی از نوع حساس به فشار ( چسب نواری )
- چسب‌های دوجزئی:
چسب‌های دوجزئی چسب‌های مایع یا جامدی هستند که از دو جزء مکمل اصلی و سخت‌کننده تشکیل می‌شوند و به‌صورت جداگانه بسته‌بندی می‌شوند. برای رسیدن به خواص مکانیکی و چسبندگی مناسب و زمان خشک شدن لازم باید مقدار دقیق از هر جز استفاده شود. دو جزء باید در هنگام استفاده باهم مخلوط شوند که در دمای محیط عمل سخت شدن رخ می‌دهد. ویسکوزیته مخلوط بعد از اعمال بر روی سطح به‌مرور بالا می‌رود و واکنش بین دو جزء کامل می‌شود. بعد از سخت شدن، چسب سخت و انعطاف‌پذیر می‌شود و مقاومت حرارتی و شیمیایی آن افزایش می‌یابد. در واقعی که به میزان کمی از چسب موردنیاز است، اعمال چسب می‌تواند به‌وسیله‌ی دست صورت گیرد.
هرچند باید میزان دقیقی از هر دو جزء باهم مخلوط شوند و در زمان مخلوط کردن دو جزء نیز باید دقیق باشند که در این حالت میزان اتلاف چسب نیز زیاد خواهد بود.
چسب‌های دوجزئی به چهار گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
- چسب‌های اپوکسی دوجزئی
- سیستم‌های آکریلیکی + بنزوئیل پراکسید
- چسب‌های سیلیکونی دوجزئی
- چسب‌های یورتانی
چسب پلی یورتان دوجزئی